Lasy Żerkowsko-Czeszewskie

Lasy Żerkowsko-Czeszewskie to kolejny obszar Natura 2000 (pow. 7158,2), zlokalizowany częściowo w Gminie Żerków zatwierdzony w styczniu 2011 roku na mocy tzw. dyrektywy siedliskowej.  Chronione są niezwykle cenne fragmenty doliny zalewowej Warty i dolnego odcinka Lutyni, gdzie znajdują się  miedzy innymi łęgi jesionowo-wiązowe, jesionowo-olszowe oraz grądy. Lasy łęgowe oraz grądy poprzeplatane są licznymi łąkami oraz pastwiskami różnych typów jak i licznymi rozległymi starorzeczami z dobrze zachowana roślinnością z klasy Lemnetea minoris i Potametea. Łącznie na terenie ostoi zidentyfikowano 11 typów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG pokrywających 38% powierzchni chronionego obszaru. Teren ten stanowi również cenną ostoję florystyczną, co prawda nie ma tutaj gatunków roślin wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG, jednak stwierdzono w tej ostoi 7 gatunków z Polskiej Czerwony Listy roślin oraz 34 gatunki uznane za rzadkie i zagrożone w Wielkopolsce.

Najcenniejsze chronione zespoły leśne:

Łęg jesionowo-wiązowy -  drzewostan jest wielogatunkowy z udziałem wiązów - głównie polnego oraz górskiego i szypułkowego, jesionu, dębu szypułkowego, czeremchy, graba, lipy drobnolistnej, klonów - polnego i pospolitego, jabłoni dzikiej, a także topoli białej. Obficie wykształconą warstwę krzewów tworzą: czeremcha, głogi - jednoszyjkowy, dwuszyjkowy i odgiętodziałkowy, bez czarny, kalina koralowa, dereń świdwa, porzeczki - dzika i czerwona. Warstwa zielna składa się z takich  gatunków jak: zawilec gajowy, zawilec żółty, ziarnopłon wiosenny, złoć żółta, podagrycznik pospolity, czosnaczek pospolity, czartawa pospolita, śledziennica skrętolistna, gajowiec żółty, przytulia czepna, kuklik pospolity, bluszczyk kurdybanek, niecierpek pospolity, jasnota plamista, czworolist pospolity, jaskier kosmaty, trędownik bulwiasty, czyściec leśny, pokrzywa zwyczajna, fiołek leśny, kostrzewa olbrzymia, jeżyna popielica i innych. W słabo rozwiniętej warstwie mszystej występuje między innymi merzyk fałdowany, dzióbkowiec i krótkosz szorstki.

Grąd - gatunki główne w drzewostanie to grab i dąb szypułkowy, a domieszkowe - lipa drobnolistna, klony - pospolity, jawor i polny, dąb bezszypułkowy, brekinia, jabłoń dzika; w postaciach wilgotnych także jesion i wiązy - szypułkowy oraz polny. W skład warstwy krzewów wchodzi leszczyna, suchodrzew pospolity, trzmielina pospolita, głogi - jednoszyjkowy i dwuszyjkowy. Warstwa zielna jest zazwyczaj obficie rozwinięta, pod względem składu florystycznego podobna do innych grądów; gatunkami charakterystycznymi są: turzyca cienista, przytulia leśna, jaskier różnolistny, a wyróżniającymi - świerząbek gajowy, kostrzewa różnolistna i perłówka jednokwiatowa; w postaci najuboższej - borówka czarna; w postaci grądu wysokiego - groszek skrzydlasty, groszek wiosenny i trzcinnik leśny; w postaci grądu niskiego (najbardziej wilgotnego i najżyźniejszego) -  ziarnopłon wiosenny, kokorycz pusta i zawilec żółty. W słabo rozwiniętej warstwie przyziemnej występuje najczęściej żurawiec falisty, a w postaci najuboższej - płonnik strojny.

Na szczególna uwagę zasługują populacje bardzo  rzadkich owadów takich jak:

1.       Łucznik korzeniowiec (Stenocorus meridianus) - bardzo rzadki chrząszcz z rodziny kózkowatych.

 http://krzysztofsztaba.pl/owady-1/slides/Stenocorus-meridianus-2.html

2.       Rzemlik kropkowany (Saperda punctata) - gatunek ginący bowiem związany jest z wiązami a stanowiska tych drzew sukcesywnie giną w Polsce jak i na świcie.

http://www.iop.krakow.pl/pckz/opis.asp?id=146&je=pl

3.       Zmorsznik sześcioplamek  (Anoplodera sexguttata) - występuje w świetlistych drzewostanach dębowych, w Polsce nie jest chroniony.

http://www.colpolon.biol.uni.wroc.pl/anoplodera%20sexguttata.htm

4.       Ciołek matowy (Dorcus parallelipedus) - Spotykać je można na wyciekającym soku z drzew, w szczelinach pni i pod obluzowaną korą oraz żerujące na starszych, suchych, białych owocnikach huby - żagwi siarkowej

http://www.fotoprzyroda.pl/ciolek-matowy-dorcus-parallelipipedus-vt2643.htm

Oprócz tych kilku przykładów owadów chronione są również, gady, płazy, ssaki czy ptaki, które to bez zachowanych cennych terasów zalewowych i specjalnych zespołów leśnych nie przetrwają.